Het vooroordeel voorbij

19-10-2025

Het vooroordeel voorbij

Als er iemand is die mijn beeld op God, de Bijbel en de wereld door elkaar heeft geschud, is het Brian McLaren. Ik verslond zijn boeken en genoot van het gesprek dat ik met hem had via TEAMS. Het heeft mij geraakt én veranderd.

En nu zijn nieuwste boek(je): Het vooroordeel voorbij. Ik las het vandaag in één ruk uit. Het is actueel, noodzakelijk én confronterend.

McLaren laat zien dat vooroordelen geen toeval zijn, maar voortkomen uit diepgewortelde mechanismen in ons denken en voelen. Ook laat hij zien dat Jezus deze patronen doorbrak. En hoe ook wij dit kunnen doen. En ja, ik voel mij bijzonder door McLaren aangesproken. Want ik herken de neiging in mijzelf om mensen die anders denken dan ik, als een beetje vreemd, gek of zelfs volslagen idioot te bestempelen. Daar gaat het échte gesprek en de verbinding…

Bij deze de 13 vooroordelen die McLaren bij langsloopt op een rijtje. Met daarbij hoe Jezus hiermee omging én wat wij hier concreet mee kunnen.
 

1. Verlangen naar bevestiging

We zoeken vooral naar informatie die ons gelijk bevestigt. Want dat voelt veilig.
Wat Jezus deed: Hij confronteerde mensen liefdevol met waarheid die ze liever niet wilden horen.
Wat wij kunnen leren: Durf te luisteren naar stemmen die je uitdagen. Laat je overtuigingen bevragen.

2. Afkeer van complexiteit

We houden van simpele waarheden. Maar de werkelijkheid is zelden zwart-wit.
Wat Jezus deed: Hij sprak in gelijkenissen, vol mysterie en lagen.
Wat wij kunnen leren: Omarm de nuance. God werkt ook in het grijze gebied.

3. Groepsdruk

We willen erbij horen. Dus zwijgen we soms of stemmen we mee, tegen beter weten in.
Wat Jezus deed: Hij doorbrak groepsnormen. Hij koos voor de eenling boven de massa.
Wat wij kunnen leren: Volg je geweten, ook als het je iets kost.

4. Het wederkerigheidsprincipe

‘Wat jij mij aandoet, doe ik jou terug.’ Maar wraak verlost niemand.
Wat Jezus deed: Hij leerde: keer de andere wang toe. Zegen wie jou vervloekt.
Wat wij kunnen leren: Doorbreek de cirkel van vergelding. Kies voor vergeving.

5. Competentievertekening

We overschatten onze eigen morele of intellectuele vermogens.
Wat Jezus deed: Hij prees outsiders, zoals de Romein of de Kanaänitische vrouw, om hun geloof.
Wat wij kunnen leren: Erken dat je niet alles weet. Luister naar wie anders denkt.

6. Ontwikkelingsfase

We groeien, maar klampen ons vast aan wat ooit zekerheid gaf.
Wat Jezus deed: Hij gaf mensen ruimte om te groeien. Hij forceerde niets.
Wat wij kunnen leren: Gun jezelf én anderen het proces van verandering.

7. Gemakzucht en zelfvoldaanheid

Wat comfortabel is, voelt al snel als ‘waar’.
Wat Jezus deed: Hij confronteerde de rijken en zelfvoldanen met het ongemak van het Koninkrijk.
Wat wij kunnen leren: Sta open voor ongemak. Waarheid vraagt soms offers.

8. Politieke voorkeur

Onze partij bepaalt soms hoe we geloven, in plaats van andersom.
Wat Jezus deed: Hij liet zich niet opsluiten in ideologie. Hij was radicaal in liefde en waarheid.
Wat wij kunnen leren: Laat je geloof je politiek bevragen, niet andersom.

9. Voorkeur voor zelfverzekerdheid

Twijfel is eng. Dus houden we vast aan onze zekerheden.
Wat Jezus deed: Hij eerde het kinderlijke vertrouwen, niet het dogmatische gelijk.
Wat wij kunnen leren: Twijfel is geen teken van zwakte, maar van diepgang.

10. Catastrofe-angst

We denken snel dat de wereld vergaat als ‘zij’ winnen.
Wat Jezus deed: Hij leefde vanuit vertrouwen, niet angst. Zelfs bij verraad bleef Hij liefdevol.
Wat wij kunnen leren: Angst vernauwt. Liefde opent. Vertrouw op het grotere verhaal.

11. Contactvermijding

We houden afstand van wie anders is, uit angst of ongemak.
Wat Jezus deed: Hij zocht juist contact met wie werd buitengesloten.
Wat wij kunnen leren: Zoek actief verbinding. Vooroordelen verdwijnen in ontmoeting.

12. Geldzucht

We zijn bang om te delen of te verliezen wat we hebben.
Wat Jezus deed: Hij riep op tot eenvoud en gaf zichzelf volledig weg.
Wat wij kunnen leren: Laat bezit niet je hart bezitten. Deel wat je hebt.

13. Complotdenken

Als we ons machteloos voelen, zoeken we vijanden om de schuld te geven.
Wat Jezus deed: Hij bleef trouw aan waarheid, zelfs toen men Hem vals beschuldigde.
Wat wij kunnen leren: Kies transparantie boven wantrouwen. Eerlijkheid boven sensatie.

En ook nu weer: voor mij is McLaren de mentor die ik nodig heb. Want, mijn hemel, wat heb ik nog veel te leren!


Het vooroordeel voorbij
Brian McLaren

Koop het boek hier