16-06-2025
The Great American Dictator_deel 3
“That man is a lunatic.” De toon was gezet. Ik zat in de auto met een oude vriend uit de Verenigde Staten, die ik in geen tien jaar meer echt had gesproken. Kort na de eerste uitwisselingen over hoe het met onze families ging, kon ik het niet laten even te peilen hoe hij tegen zijn president aankeek. Hoewel hij als Republikein de eerste keer nog op Trump had gestemd, kon hij het bij de laatste verkiezingen niet meer over zijn hart verkrijgen, vertelde hij. Net zomin had Kamala Harris overigens zijn stem gekregen. Je kon blijkbaar ook té ver gaan. Dan maar niet stemmen.
Terwijl mijn vriend en zijn familie als rotsvaste Republikeinen buiten de sekte van Trump zijn gebleven, blijven miljoenen van hun landgenoten de Amerikaanse president blind volgen. Want dat is nu eenmaal wat sekteleden doen – hun leider trouw blijven, ondanks, of misschien wel juist vanwege, zijn ontelbare leugens, bizarre uitspraken en decreten.
Sekte van Trump
In het indrukwekkende derde deel van zijn stevige trilogie The Great American Dictator gaat Frank Schaper, verspreid over meer dan 500 pagina’s, in op de sekte van Trump. Waar hij in het eerste deel laat zien hoe veertig rolmodellen Trump hebben gevormd – en wij dus niet verbaasd mogen zijn over wat hij nu doet – en in het tweede deel aantoont dat we te maken hebben met een wraakzuchtige psychopaat, legt hij in dit derde en laatste deel uit waarom Trump te beschouwen is als een sekteleider, en zijn aanhang als volgelingen.
Massaal drinken Amerikanen de Kool-Aid die Trump hen toedient – een Amerikaanse uitdrukking die verwijst naar de massazelfmoord van 918 sekteleden van Jim Jones, die frisdrank met cyanide dronken. En nee, net zoals dat bij Jones niet het geval was, kunnen we Trumps volgelingen niet gemakshalve afdoen als simpele zielen. Neem alleen al drie prominente Republikeinen die nog niet zo lang geleden waarschuwden voor de gevaren van Trump, en hem nu als makke lammetjes achternalopen.
Marco Rubio, inmiddels minister van Buitenlandse Zaken, zei ooit over Trump: “He is a con artist… time to pull off his mask so that people can see what we are dealing with here.”
Of luister naar J.D. Vance: “I go back and forth between thinking Trump is a cynical asshole like Nixon… or thinking he’s America’s Hitler.”
Dat zijn nog eens uitspraken. Tegenwoordig is Vance Trumps buikspreekpop.
Nog eentje dan. House Speaker Mike Johnson zei ooit: “Donald Trump… lacks the character and the moral center we desperately need again in the White House… he is a hot head by nature, and that is a dangerous trait to have in a Commander in Chief.”
Vandaag de dag zien we hem enkel nog stuntelend en schaapachtig uitspraken van zijn sekteleider verdedigen.
En de enkeling die dit voorbeeld niet volgt? Hun politieke loopbaan zit er op. Vraag maar aan Liz Cheney of Mitt Romney.
Psycholische beïnvloedingstechnieken
Schaper liet zich voor zijn boek inspireren door talloze boeken, artikelen en documentaires over dictatuur, sektes en Trump zelf. Een van de werken die hij veelvuldig aanhaalt is The Cult of Trump van Steven Hassan. Hassan beschrijft Trump als een leider die gebruikmaakt van dezelfde psychologische beïnvloedingstechnieken als destructieve sekteleiders, waaronder manipulatie van gedrag, informatie, gedachten en emoties. Trump zou volgens hem een persoonlijkheidscultus hebben opgebouwd waarin volgers steeds minder kritisch denken, mede door angstzaaierij, herhaling van leuzen, het creëren van vijandbeelden en het ondermijnen van de waarheid. Volgens Hassan functioneert Trumps beweging als een politieke sekte, waarin hijzelf – zoals bij veel sekteleiders – wordt gezien als de onmisbare, messianistische figuur die alleen het land kan redden. Afwijkende meningen worden dan ook bestraft als verraad.
Overdreven? Hoe is het dan in vredesnaam te verklaren dat de man die de bestorming van het Capitool in gang zette, opnieuw werd verkozen?
Want dat Trump schuldig is aan deze aanval op de democratie wordt alleen nog tegengesproken door zijn eigen volgelingen. Volgens het eindrapport van het Amerikaanse Congresonderzoek naar de bestorming van het Capitool speelde Trump een centrale en aansturende rol in de gebeurtenissen. Hoewel hij herhaaldelijk werd geïnformeerd dat er geen bewijs was voor grootschalige verkiezingsfraude, bleef hij publiekelijk het tegendeel beweren. Het comité concludeerde dat Trump willens en wetens een campagne voerde om de verkiezingsuitslag te ondermijnen, waarbij hij ambtenaren onder druk zette, valse kiesmannenregelingen steunde en opzettelijk zijn aanhangers opriep om naar Washington te komen. Op de dag zelf weigerde hij in te grijpen terwijl het geweld escaleerde, ondanks herhaalde oproepen van zijn staf en familieleden. Het rapport stelt dat Trump niet alleen het geweld aanwakkerde, maar ook naliet zijn presidentiële verantwoordelijkheid te nemen om het te stoppen. De aanbeveling van het rapport was dan ook dat Trump strafrechtelijk vervolgd zou worden wegens het belemmeren van een officieel proces en het aanzetten tot opstand.
Trump, die al veroordeeld was voor 34 zware misdrijven inzake vervalsing van zakelijke documenten en in de rechtbank aansprakelijk werd gehouden voor seksuele aanranding en laster jegens journaliste E. Jean Carroll, werd gewoon weer president. Zijn sekte bleef hem namelijk onvoorwaardelijk steunen.
Verbazen
Hoewel Schaper een scherpe analyse biedt over hoe Trump zijn gang kan gaan, blijft het mij toch verbazen. “Waarom rekenen wij niet sneller en effectiever af met slechte leiders?” vraagt hij zich af, om vervolgens zelf het antwoord te geven: “Omdat wij slechte volgers zijn.” Wij volgers zijn volgens Schaper hardleers en vergeetachtig.
'Waarom vergaten of negeerden zij (de kiezers van Trump) dat Donald Trump herhaaldelijk had gefaald als zakenman, dat (zijn boek) The Art of the Deal een fabel was, dat Trumps definitie van een ‘deal’ gelijkstaat aan ‘blackmail’, dat zijn succesvolle rol in de kijkcijferhit The Apprentice een door televisie gefabriceerde mythe was, dat hij in zijn eerste termijn een incompetente, immorele en zichzelf verrijkende president was geweest, dat hij op illegale wijze had geprobeerd aan de macht te blijven, dat hij tientallen vrouwen seksueel had misbruikt, dat hij jarenlang belastingen had ontdoken en veroordeeld was voor fraude? Hadden ze dan niets geleerd? Nee, kennelijk niet.'
Schaper is na jarenlang in de huid van Trump te zijn gekropen glashelder: deze man is een narcist, een dictator en een sekteleider. Schaper concludeert: 'Er is geen enkele reden om vergoelijkend, bagatelliserend of omfloerst te praten over president Donald Trump. Er is daarentegen voldoende reden om bang voor hem te zijn.'
Een vrolijke boodschap is het niet. Een eerlijke wél. Maar ja, het zal zijn sekteleden niet overtuigen. Daarvoor geloven zij te rotsvast in al zijn leugens.
The Great American Dictator – deel 3
Frank Schaper
Koop het boek hier
Lees ook de blogs over:
The Great American Dictator – deel 1
The Great American Dictator – deel 2
The Great American Dictator- deel 3
Het Dictatorvirus